امیدنویس

جنگلهای هیرکانی پناهگاه پستانداران مهم دنیا

به گزارش  امید نویس و به نقل از ایسنا-منطقه گیلان، قربانعلی محمدپور با بیان اینکه با تأیید کارشناسان IUCN در چهل و سومین اجلاس یونسکو، جنگل‌ های هیرکانی به عنوان دومین میراث طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید،گفت: جنگل های هیرکانی نوار سبزی به طول ۸۵۰ کیلومتر و مساحت یک میلیون و هشتصدو پنجاه هزار هکتار هستند که سواحل جنوبی دریای خزر را پوشانده اند. نام این جنگل ها از نام قدیم گرگان که در گذشته هیرکان خوانده می شد و به معنی سرزمین گرگهاست، گرفته شده است.

وی افزود: منطقه ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای خزر و شمال رشته کوههای البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه های بومی، نادر و منحصر به فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند. این جنگلها باقی مانده جنگلهای پهن برگ خزان کننده از ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال پیش هستند و مرز درختی درآنها از ۲۸- متر تا ۲۵۰۰ الی ۲۸۰۰ متر از سطح دریا امتداد دارد.

محمدپور با بیان اینکه بسیاری از گونه های گیاهی موجود در این جنگلها امروزه به صورت فسیل در اروپا یافت می شوند ، ادامه داد:به همین دلیل از این جنگلها به عنوان فسیل زنده یاموزه طبیعییاد می شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان تصریح کرد:عصر یخبندان و از بین رفتن جنگلهای اروپا و آمریکا به دلیل سرمای بسیار زیاد، این جنگلها به دلیل وجود اقلیم معتدل ناشی از وجود دریای خزر و رشته کوههای البرز به حیات خود ادامه داده و پس ازاتمام دوره یخبندان گونه های گیاهی از این جنگلها به اروپا و شمال آمریکا گسترش یافت؛ به همین دلیل از این جنگلها به عنوان مادر جنگلهای جوان اروپا و شمال آمریکا یاد می شود.

وی خاطرنشان کرد: از گونه های درختی منحصر بفرد هیرکانی می توان به گونه انجیلی اشاره کرد که با رنگ های منحصر بفرد طبیعی خود در پاییز جلوه ای خاص به این جنگلهای بی نظیر می بخشد که تنها منطقه پراکنش طبیعی آن سواحل جنوبی دریای خزر است.

محمدپور تصریح کرد: این جنگلها در گذشته ای نه چندان دور قلمرو پستانداران بزرگی چون ببر مازندران بوده است که به دلیل شکار بیشاز حد و از بین رفتن زیستگاه منقرض شد.

وی با بیان اینکه امروزه پستانداران مهمی جنگلهای هیرکانی را پناهگاه خود قرار داده اند که از آن جمله می توان به پلنگ، کل و بز، و گربه وحشی اشاره کرد که از جمله پستانداران در معرض خطر لیست IUCNهستند، گفت: گونه پلنگ موجود در جنگلهای هیرکانی بزرگترین زیرگونه از این جنس بوده و ایران بزرگترین جمعیت این گونه در جهان را دارا است و پارک جنگلی گلستان و منطقه البرز مرکزی یکی از بهترین زیستگاههای این گونه محسوب می شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان ادامه داد: این جنگلها بیش از سه هزار گونه از گیاهان آوندی، حدود ۱۸۰ گونه پرنده، ۳۱ گونه خزنده، و حدود ۴۰ درصد ازدوزیستان ایران را در بر می گیرد که با توجه به مساحت اندک آن نسبت به سطح کشور، تنوع زیستی بی نظیری را شامل می شود.

محمدپور ثبت جهانی هیرکانی را بعنوان دومین اثر میراث طبیعی ایران پس از کویر لوت در فهرست میراث جهانی چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو آذربایجان به مردم ایران وخصوصا استان گیلان تبریک گفت و افزود: ثبت جنگل های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو که از مدتها قبل مورد توجه دولت ایران بوده است به یکی از اولویت های ایران در سال ۲۰۱۷ تبدیل شد. در مجموع تعداد ۱۲ سایت در سه استان گیلان، مازندران و گلستان با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، سازمان محیط زیست، سازمان جنگل ها و مراتع و دانشگاه تربیت مدرس و بنیاد سوکوی آلمان برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شد که حدود  ۷۰درصد از جنگلهای هیرکانی یا حدود  را شامل می شود.

وی با اشاره به این که سایت های ثبت شده در فهرست میراث جهانی شامل پارک جنگلی گلستان، منطقه حفاظت شده جهان نما و جنگل ابر و افراتخته در استان گلستان، منطقه حفاظت شده بولا، الیمستان، واز، کجور، چهارباغ و خشکه داران در استان مازندران و مناطق حفاظت شده سیاهرود رودبار، گشت رودخان و لیسار در استان گیلان هستند، خاطرنشان کرد : سه سایت ثبت شده در استان گیلان شامل بخش غربی جنگلهای هیرکانی و از جمله پربارش ترین و مرطوب ترین سایتهای ثبت شده هستند. سایت لیسار و گشت رودخان شمالی ترین و غربی ترین سایتهای ثبت شده بوده و سیاهرود رودبار در جنوب گیلان، با دارا بودن توده جنگلی کوهستانی بسیار منحصر بفرد، درختزارهای سوزنی برگ واکوتونهای کوهستانی و تنوع اقلیمی یکی دیگر از سایتهای قرار گرفته در این لیست است. این سایتها علاوه بر تنوع اکولوژیکی، زیستگاه گونه های گیاهی و جانوری بی نظیری هستند .